Καθώς πλησιάζουμε στο τέλος της χρονιάς, κάθε φορολογούμενος καλείται να πραγματοποιήσει έναν ουσιαστικό έλεγχο στα οικονομικά του, ώστε να αποφύγει απρόβλεπτες επιβαρύνσεις και να αξιοποιήσει τα φορολογικά οφέλη που του δίνει ο νόμος. Το τελευταίο τρίμηνο είναι πάντοτε κρίσιμο: κλείνουν υποχρεώσεις, οριστικοποιούνται δαπάνες και διαμορφώνεται η εικόνα που θα εμφανιστεί στη δήλωση του επόμενου έτους.
Με μια οργανωμένη ματιά στον τρόπο που ξοδέψαμε, επενδύσαμε ή μεταβιβάσαμε χρήματα μέσα στη χρονιά, μπορούμε να εξοικονομήσουμε σημαντικά ποσά και να αποφύγουμε παγίδες που συχνά περνούν απαρατήρητες.
Α. Πώς αποφεύγεται η επιβάρυνση φόρου – Η σωστή διαχείριση των τεκμηρίων
Το πρώτο που οφείλει να προσέξει ο φορολογούμενος αφορά τα λεγόμενα τεκμήρια αγοράς και διαβίωσης. Πρόκειται για ποσά που η ΑΑΔΕ θεωρεί ότι αντικατοπτρίζουν την πραγματική οικονομική δυνατότητα ενός νοικοκυριού. Αν αυτή η “εικονική” δυνατότητα είναι μεγαλύτερη από το δηλωθέν εισόδημα, τότε ενεργοποιείται η τεκμαρτή φορολόγηση και ο ασφαλισμένος καλείται να πληρώσει περισσότερο φόρο, ακόμη κι αν στην πράξη δεν είχε αυτά τα χρήματα.
Τεκμήρια δημιουργούνται όταν αποκτούμε ένα περιουσιακό στοιχείο υψηλής αξίας – όπως αυτοκίνητο, ακίνητο, βάρκα ή μετοχές – αλλά και από στοιχεία διαβίωσης, όπως η οίκηση κύριας κατοικίας, το αυτοκίνητο, η πισίνα, το ιδιωτικό σχολείο και η ελάχιστη δαπάνη διαβίωσης που ορίζει ο νόμος για όλους. Ειδικά αυτή η τελευταία είναι η βάση κάθε υπολογισμού: 3.000€ για τον άγαμο και 5.000€ για το ζευγάρι, ανεξάρτητα από το εισόδημά τους.
Για να μην υπάρξει επιβάρυνση, ο φορολογούμενος μπορεί να καλύψει τα τεκμήρια με τρεις βασικούς τρόπους.
Ο πρώτος είναι η γονική παροχή ή δωρεά χρημάτων, η οποία, όταν διενεργείται τραπεζικά και δηλώνεται εγκαίρως, αποτελεί πλήρως αποδεκτό τρόπο κάλυψης αγορών.
Ο δεύτερος τρόπος – και ο πιο συνηθισμένος – είναι η ανάλωση κεφαλαίου. Εδώ εξετάζονται τα εισοδήματα προηγούμενων ετών και αφαιρούνται οι δαπάνες που θεωρούνται τεκμήρια (όπως κατοικία, αυτοκίνητο, φροντιστήρια). Το ποσό που απομένει θεωρείται αποταμιευμένο κεφάλαιο και μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την κάλυψη μιας σημερινής αγοράς.
Υπάρχει τέλος η δυνατότητα κάλυψης μέσω πωλήσεων περιουσιακών στοιχείων ή τραπεζικών δανείων, αρκεί να υπάρχουν τα απαραίτητα δικαιολογητικά.
Τα τεκμήρια κατοικίας και ΙΧ έχουν ιδιαίτερη βαρύτητα. Η κατοικία υπολογίζεται με βάση τα τετραγωνικά, τη ζώνη και την παλαιότητα, ενώ το αυτοκίνητο με τα κυβικά και τη χρονολογία. Όλα αυτά προστίθενται στο συνολικό “καλάθι” δαπανών που πρέπει να δικαιολογηθεί. Αν δεν δικαιολογείται, ο φορολογούμενος φορολογείται με βάση αυτό – και όχι το πραγματικό του εισόδημα.
Υπάρχουν βέβαια και εξαιρέσεις: άνεργοι, άτομα με αναπηρία 67% και άνω, στρατιώτες, κάτοικοι εξωτερικού, όσοι διαμένουν σε γηροκομεία, φοιτητές που δεν έχουν κατοικία στο όνομά τους, καθώς και ιδιοκτήτες ΙΧ που βρίσκονται επίσημα σε ακινησία. Εξαιρείται επίσης η κενή μη ηλεκτροδοτούμενη κατοικία. Για όλες αυτές τις περιπτώσεις, τα τεκμήρια δεν επιβαρύνουν τον φορολογούμενο.
Β. Το 30% των ηλεκτρονικών συναλλαγών – ο έλεγχος που πρέπει να γίνει τώρα
Το δεύτερο μεγάλο κομμάτι ελέγχου αφορά την υποχρεωτική κάλυψη του 30% του πραγματικού εισοδήματος με ηλεκτρονικές πληρωμές.
Αφορά πληρωμές όπως σούπερ μάρκετ, καύσιμα, λογαριασμούς, ρούχα, υπηρεσίες, φροντιστήρια ή ιατρικές δαπάνες – αρκεί να έχουν γίνει με κάρτα, POS, e-banking ή ηλεκτρονικά πορτοφόλια.
Οι αποδείξεις των ιατρών και των παραϊατρικών υπηρεσιών, υπολογίζεται στο διπλάσιο της αξίας τους και δικαιολογούν την συμπλήρωση του 30% του πραγματικού εισοδήματος.
Από το εισόδημα που αποτελεί τη βάση για τον υπολογισμό εξαιρούνται ποσά όπως αναλωθέν κεφάλαιο, γονικές παροχές, δωρεές, επιδόματα που δεν φορολογούνται ή έσοδα από πώληση περιουσίας.
Αν ο ασφαλισμένος δεν καλύψει το απαιτούμενο ποσό, το ακάλυπτο μέρος επιβαρύνεται με φόρο 22%.
Το τέλος της χρονιάς είναι η σωστή στιγμή για να γίνει ο έλεγχος αυτός: ανεβάζουμε ηλεκτρονικές πληρωμές αν χρειάζεται, μεταφέρουμε πάγιες υποχρεώσεις σε ηλεκτρονική μορφή και ελέγχουμε αν οι τράπεζες έχουν αποστείλει σωστά όλες τις κινήσεις.
Γ. Οι δαπάνες που προσφέρουν πραγματική έκπτωση φόρου
Πέρα από την κάλυψη του 30% του πραγματικού εισοδήματος, υπάρχουν δαπάνες που προσφέρουν ουσιαστική μείωση φόρου. Αφορούν φορολογητέο εισόδημα φυσικού προσώπου από μισθωτή εργασία και συντάξεις , επιχειρηματική δραστηριότητα και ακίνητη περιουσία, και αφαιρείται αναλογικά, ποσό ίσο με το 30%των δαπανών από τις εξής κατηγορίες:
- υπηρεσίες συντήρησης κατοικίας
- υπηρεσίες καθαρισμού
- ΤΑΞΙ
- Οικιακές υπηρεσίες
- Κτηνιατρικές υπηρεσίες
- Φωτογράφο
- Κομμωτήρια, κέντρα αισθητικής , μασάζ
- Οίκοι ευγηρίας
- Υπηρεσίες για βοήθεια στο σπίτι
- Δικηγόροι
- Γραφεία τελετών
- Τεχνικές υπηρεσίες
- Γυμναστήρια και εργαστήρια
- Νηπιαγωγεία, παιδικοί σταθμοί
- Προσωπικοί φροντίδα και νοσηλεία
Το αφαιρούμενο ποσό εισοδήματος δεν μπορεί να υπερβαίνει τις 5000€ ετησίως, ούτε να υπερβεί το συνολικό πραγματικό εισόδημα.
Η σωστή κατηγοριοποίηση και η συλλογή των απαραίτητων παραστατικών εξασφαλίζει ότι οι δαπάνες αυτές θα αποτυπωθούν σωστά στη δήλωση της επόμενης χρονιάς.
Δ. Όσα λήγουν μέχρι 31/12 – να μην μείνει τίποτα σε εκκρεμότητα
Το τέλος του έτους συμπίπτει και με μια σειρά από υποχρεώσεις που πρέπει να τακτοποιηθούν εγκαίρως:
- Δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος αναδρομικών αποδοχών και δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος θανόντων από τους κληρονόμους, ώστε να αποφευχθούν πρόστιμα και λάθη στην εκκαθάριση.
- Διορθώσεις στον ΕΝΦΙΑ μέσω επικαιροποίησης του Ε9 για τετραγωνικά, ποσοστά και νέες μεταβολές.
- Έλεγχος δωρεών, γονικών παροχών και μεταβιβάσεων χρημάτων, ώστε να συμφωνούν με τις πραγματικές τραπεζικές κινήσεις.
- Έλεγχος του δηλωμένου IBAN, ώστε να μην χαθούν επιστροφές φόρου ή επιδόματα.
- Έλεγχος μισθωτηρίων και δηλώσεων Airbnb, συμπεριλαμβανομένου του ΑΜΑ και των εσόδων.
- Πληρωμή τελών κυκλοφορίας
Όλα αυτά, αν μείνουν αδιόρθωτα, δημιουργούν προβλήματα και πρόστιμα στην επόμενη φορολογική χρήση.
Το τέλος της χρονιάς δεν είναι απλώς μια λογιστική λεπτομέρεια. Είναι ένας σταθμός που επιτρέπει στον φορολογούμενο να ελέγξει, να διορθώσει και να θωρακίσει τη φορολογική του εικόνα. Με λίγη προσοχή, μπορεί να αποφύγει περιττούς φόρους, να εξασφαλίσει σημαντικές εκπτώσεις και να μπει στη νέα χρονιά με οικονομική σιγουριά και ηρεμία.
Σ’ αυτό το πλαίσιο, όπου οι φορολογικές απαιτήσεις γίνονται ολοένα πιο σύνθετες, η σωστή ενημέρωση και η έγκαιρη διεκπεραίωση είναι καθοριστικές.
Για όσους επιθυμούν καθοδήγηση ή πρακτική υποστήριξη στις διαδικασίες αυτές — από την κάλυψη τεκμηρίων και τον έλεγχο ηλεκτρονικών πληρωμών μέχρι τις διορθώσεις Ε9 και τις δηλώσεις μισθώσεων — υπηρεσίες όπως το myΚΕΠ αποτελούν έναν αξιόπιστο συνεργάτη, αναλαμβάνοντας για λογαριασμό του πολίτη το σύνολο των απαιτούμενων ενεργειών.
Blog posts
